Αποχαιρετισμός στον Γρηγόρη Μπελιβανάκη από τους “Παροικούντες την Ιερουσαλήμ”

Οι “Παροικούντες την Ιερουσαλήμ” αποχαιρετούν σήμερα τον Γρηγόρη Μπελιβανάκη. Ήταν μια αγαπημένη έκφραση του κ. Γρηγόρη, που δήλωνε τον στενό (και δυστυχώς μικρό) κύκλο των ανθρώπων εκείνων που ασχολούνταν στη Μήλο με τα Γράμματα και την (ιστορική) Έρευνα. Των ανθρώπων εκείνων που, όπως αυτός, είχαν το “μικρόβιο” μέσα τους και περνούσαν ατελείωτες ώρες σκυμμένοι πάνω από εφημερίδες και βιβλία, γράφοντας συνεχώς. Ο Γρηγόρης Μπελιβανάκης δεν είχε σπουδάσει ούτε ιστορικός, ούτε αρχαιολόγος. Γνώριζε όμως τα ιστορικά και πολιτιστικά πράγματα της Μήλου σε βάθος και περισσότερο από τον οποιονδήποτε άλλον. Και καθώς οι εννέα δεκαετίες τής ηλικίας του τον είχαν προικίσει με αρκετή σοφία, αποτελούσε τη ζώσα επιβεβαίωση της λαϊκής παροιμίας “όποιος δεν έχει γέρο, ν’ αγοράσει”! Αυτή η σοφία συνοδευόταν από ένα ιδιότυπο χιούμορ που έφτανε κάποτε στα όρια του αυτοσαρκασμού, αλλά και από μια απίστευτη ευγένεια.

Τις ιδιότητες αυτές, τις γνώσεις, τη σοφία, το χιούμορ και την ευγένεια, είχαν αγαπήσει όσοι τον πλαισίωναν και ατύπως συγκροτούσαν, τα τελευταία χρόνια, τους “Παροικούντες την Ιερουσαλήμ”. Και μπορεί, βέβαια, όλοι εμείς, μαζί με τον Γρηγόρη Μπελιβανάκη, να ήμαστε απλά “παροικούντες” και ουδέποτε “κατοικήσαντες”, “πληβείοι” τής ιστορικής έρευνας και των εκκλησιαστικών πραγμάτων και ουδέποτε “πατρίκιοι”, θεωρούμενοι μάλλον από τους υπόλοιπους ως κάπως “εξωτικοί”, αν όχι εκτός τόπου και χρόνου, θυσιάζοντας ατελείωτες ώρες στη μελέτη και στο γράψιμο, όμως προσπαθήσαμε να κρατήσουμε αναμμένη, όλα αυτά τα χρόνια, τη φλόγα τής έρευνας. Γράφοντας οι ίδιοι αλλά και επικουρώντας τον κύριο Μπελιβανάκη στα δικά του γραψίματα, ή εργαζόμενοι για λογαριασμό των ιδρυμάτων και των σωματείων που ο ίδιος είχε συστήσει, οι “Παροικούντες” έχουμε την αίσθηση ότι προσφέραμε στην κοινωνία τής Μήλου. Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στον Αδάμαντα, το Πολεμικό Μουσείο στου “Φλάρη”, η επετηρίδα “Μηλιακά”, είναι λίγα από όσα δημιουργήθηκαν με τη φροντίδα τού Γρηγόρη Μπελιβανάκη -πνευματικά του παιδιά- και εξακολουθούν να υπάρχουν για το καλό τής κοινωνίας τής Μήλου.

Ο Γρηγόρης Μπελιβανάκης έκρινε πρόσωπα και πράγματα της Μήλου με τον δικό του τρόπο, και πολλοί τον παρεξήγησαν γι’ αυτό. Οι “Παροικούντες την Ιερουσαλήμ” δεν πιστεύουν ακριβώς ότι “ο αποθανών δεδικαίωται” – πιστεύουν μάλλον ότι “δεδικαίωται” επειδή υπήρξε, πέραν πάσης αμφισβητήσεως, η κορυφαία πνευματική μορφή τής Μήλου.

Και γι’ αυτό θα έχει πάντα μια πολύ ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας.

του Πολεμικού Μουσείου Μήλου,
της “Αδελφότητας Μηλίων”, που εκδίδει τα “Μηλιακά”,

Παύλος Σ. Κοτρωνάκης

Μήλος, 19 Δεκεμβρίου 2020